Patrick Modiano

"Jeg kan ikke gjengi de virkelig hendelsene, jeg kan bare vise frem skyggen av dem." Dette sitatet av 1800 talls diktaren Stendahl har nobelprisvinnaren Patrick Modiano sett som innleiing til sin siste roman som på norsk har fått tittelen "Så du ikke går deg bort" (Pour que tu ne te perdes pas dans le quartier). Det kunne godt også stått som overskrift over heile hans forfattarskap, for Modianos romanpersonar rører seg ikkje i det klåre daglyset, dei lever i eit skuggeland mellom draum og røyndom, der erindringsglimt kortvarig dukkar opp og stiller fleire spørmål enn dei gjev svar på.
Modianos bøker går stort sett føre seg i det Paris der han vart fødd og vaks opp, og han er blitt kalt "Den vedmodige, mystiske parisertåkens dikter".
Minne og erindring står sentralt i Modianos bøker, typisk er i så måte "Så du ikke går deg bort".  Innleiingsvis blir hovudpersonen Jean Darangane kontakta av ein person som har funne adresseboka hans og vil levera den tilbake. Mannen har og kikka i boka, og der funne eit navn som Daragane har brukt i si første bok, sjølv har han ingen erindring om personen eller kvifor han brukte det i boka, Det blir innleiing til ei reise tilbake til Jean Daraganes turbulente barndom, der minne om personar og hendingar  gradvis dukkar opp.På ein genial måte skildrar Modiano den allmennmenneskelege erfaringa av minne og erindring, ikkje som kronologisk historie men som glimt av sanseerfaring og stemning. Dei som ønskjer historiar men ein logisk byrjing og slutt vil nok bli skuffa  etter å ha lese Modianos bøker, dette er bøker for dei som kan leva med fleire spørsmål enn svar. Slik er og livet vi alle lever, vi får enkelte svar men samstundes dukkar det opp enno fleire spørsmål og vi må erkjenna at dei aller fleste får vi aldri svar på !
Patrick Modiano vart fødd i Paris i 1945, altså like etter okkupasjonen. Faren var italiensk jøde, mora flamsk, dei skilde tidleg lag og Modianos vaks opp hos mora og besteforeldre. Sjølv om han ikkje opplevde krigen har foreldras erfaring frå okkupasjonen prega mange av bøkene hans. Ein av dei mest kjende bøkene frå krigsåra er "Dora Bruder" der han med utgongspunkt i ei avisannonse som etterlyser den jødiske jenta Dora Bruder skildrar hennar moglege lagnad.
Før tildelinga av nobelprisen i litteratur i 2014 var nok Patrick Modiano lite kjent utanfor Frankrike, og bare fire av hans bøker er omsett til norsk. Etter å ha lese tre av dei på rad er eg overtydd om at han fortener ein stor lesarskare også utanfor Frankrike.