Filokalia - Gregor Palamas

"Mine medkristne, ingen må tenka at det bare er prestar og munkar og ikkje lekmenn som skal be uavlateleg.
Nei, nei , kvar kristen utan unntak bør alltid be. Gregor teologen underviser alle kristne om at Guds navn må kommast ihug i bøn like ofte som vi pustar.
Når apostelen tilrår å "be uavlateleg" (1.Tess 5.16) meinte han at vi skulle be i vår indre, og det er noko vi alltid kan gjera. For når vi er sysselsatte med hendenes arbeid, når vi går eller sit i ro, når vi et eller  drikk, kan vi alltid i vårt indre utøva indre bøn, sann bøn som er Gud til glede. Lat oss arbeida med kroppen og be med sjela. Lat vårt ytre menneske  utføra fysisk arbeid, og lat det indre mennesket heilt og fullt helgast til Guds tjeneste og aldri svikta i den indre bønas andelege arbeid."

Slik skriv ein annan av  Filokalias forfattarar om den indre bøna, nemleg Gregor Palamas (1296-1359).
Gregor Palamas var munk på klosterøya Athos, og seinare  biskop i Tessaloniki.
Han var talsmann og eksponent for hesychasmen, ein mystisk, asketisk retning som oppstod på Athos berget og som var kontroversiell i Gregors samtid. Så kontroversiell at han vart fordømt og ekskommunisert i 1344, men  etter keiserskiftet eit par år seinare vart han rehabilitert og utnevnt til biskop. Gregor Palamas er helgen både i den ortodokse og katolske kyrkja. Hesychasmen er som praksis og doktrine  blitt integrert i ortodoks teologi og har spelt ei viktig rolle ikkje minst i russisk ortodoks tradisjon. Filokalia er ein sentral del av hesychasmen teologisk grunnlag slik Jesusbøna( Herre Jesus Kristus miskunn deg over meg ein syndar)
er det i praksis.