Svevnlaus

 Den franske filmen Juliette au Printemps ( Vår Juliette) som går på kino no er eit familiedrama - komedie . Ikkje eit mesterverk, med absolutt verdt å sjå. Juliette som er illustratør av barnebøker tar ein spontan tur til landsbyen ho vaks opp i på 1990 talet for å vitja familien. Juliette har sine problem, ho ligg og vrir seg søvnlaus, det er ei sorg i livet hennar som ho ikkje er medviten. Foreldra er skilt, mora er hektisk og eksentrisk, faren meir avslappa, søstera har sine problem. Det er ein familieløyndom som etterkvart dukkar opp, og som Juliette ikkje har vore klar over. Det viser seg at broren Nicholas døydde i krybbedød då ho var tre år. Ho har blitt skåna for dette av familien og har ingen erindring om det. Faren gjev henne eit bilete der ho held veslebroren. Det inspirerar henne til å laga teikningar av ei jente som held ein baby, kanskje blir den umedvitne sorga lindra, kanskje blir dei urolege nettene lettare å bera. 

Svevnen lindrar. Eg tenkjer på OlavNygard og hans dikt « Svevn». Han er på nytt i mitt interessefelt gjennom lesinga av Ronny Spaans nyutkomne biografi. Diktet er å finna i den første diktsamlinga « Flodmaal» frå 1913.

Svevn, du hev ei

himels vogge,-

kann du voke-

verken stogge?

Dagen hev til

mergen hogge

sine tenner

i min barm.

 Ber meg inn i

soldraumsblaane

austan sol

og vestan maane,

lat meg draume-

vengjer laane

so eg vaknar 

heil og varm.

Blaise Pascals nådefulle erfaring

 Det er lørdag 23. november, og 370 år sidan den store vitskapsmann og tenker Blaise Pascals avgjerande religiøse oppleving. Han er inne i ein vanskeleg periode i livet. Pater Lutz skriv i sitt etterord til « Pascals tanker»: « Helt lykkelig følte han seg aldri denne tid. Han kjente både samvittighetsnag og en smertefull følelse av forlatthet.Han savnet Gud, og hans sjel var altfor stor til å kunne finne fred i overfladisk glans og glede.» Så skjer det noko denne novemberkveld,  tilsynelatande brått og ikkje førebudd. Pascal skildrar det på eit dokument som han syr inn i foret i jakka si. « Le Memorial» er det blitt kalla, og byrjar slik med ei nøyaktig tidfesting.

« I nådens år 1654.Mandag 23. november, den hellige pave og martyr Clemens og andre martyrers fest.Aftenen før martyr St.Chrysogonus og andre martyrers fest. Fra omtrent halv elleve aften til omtrent en halv time etter kidnatt.» Den trettiein årige Blaise Pascal  går inn i ein ekstatisk tilstand, det er som ein eld som brenn hans indre, som brenn ned all tvil og alle innvendingar!

« Ild.

Abrahams Gud, Isaks Gud, Jakobs Gud.

Ikke filosofenes og de lærdes Gud,

Visshet! Visshet! Følelse.Glede.Fred.

Jesu-Kristi Gud

« Deum meum et Deum vestrum ( Ruth 1,16).

Å glemme verden og alt, foruten Gud.

Han kan bare finnes ad de veier som evangeliet lærer.

Menneskesjelens storhet.

« Rettferdige Fader, verden har ikke kjent Deg,

men jeg har kjent Deg.»

Glede, glede, glede, tårer av glede.

Jeg har gått fra Ham.

« Rerelinquerunt me fontem aquæ vivæ» ( Jer.11, 13)

Min Gud vil du forlate meg?

Måtte jeg ikke evig være skilt fra Ham.

« Dette er det evige liv at de skal kjenne Deg den ene

sanne Gud, og den Du har sendt, Jesus- Kristus.»

Jesus-Kristus, Jesus-Kristus.

Jeg har gått fra Ham, jeg har flyktet fra Ham

fornektet Ham, korsfestet Ham.

Måtte jeg aldri skilles  fraHam.

Vi bevarer Ham bare ad de veier som Evangeliet lærer.

Fullstendig og saktmodig gi avkall på alt.

Fullkommen underkastelse under Jesus-Kristus

og min  sjels veileder.

Evig glede for en dagsbot på jorden.

« Non obliviscar sermones tuos». Amen

« Jeg vil aldri glemme dine ord.» ( Salme 118)

Frå den dag var Pascals geni vigd til Gud skriv pater Lutz. Det var ikkje naudsynt å bryta med vitskapen, for no kjente han seg trygg, det var ikkje noko som kunne forstyrra hans venskap med Gud.

Det høver å avslutta med  forfattaren Francois Mauriacs ord til sin store landsmann: «  Ilden fra en eneste natt i Pascals liv er nok til å opplyse oss hele livet igjennom og i likhet med barnet som nattlampen beroliger i et rom fyllt av skygger, kommer vi til å sove uten frykt, takket være denne ild.» 

( sjå ellers mine tidlegare innlegg om både Pascal og Mauriac)

Søster Clare Crockett ein ny helgen ?

 Sr. Clare Crockett  var ei ung nonne frå Derry i Nord- Irland som om ikkje lenge blir vurdert for det første steget mot helgenstatus. 12. januar til neste år vil ho bli erklært som Guds tjener i ein sermoni i Spania  der ho i 2001 slutta seg til ordenen Servant Sisters of the Home of the Mother. Dette er ein ny orden grunnlagt i 1982 som rettar seg spesielt mot unge , og som har fokus på Eukaristien og Maria.

Clare Crockett vart fødd 14. november 1982 og omkom i eit jordskjelv i Ecuador 16.april 2016. Ho er gravlagt i fødebyen der ho alt har inspirert mange, spesielt mange unge til å finna tilbake til si katolske tru. Folk i heimbyen er overvelda med tanken på utsiktene til å få sin eigen helgen!

Clare Crockett var ein person som skilte seg ut alt som barn, ho hadde ei utstråling som gjorde henne til det naturlege midtpunkt over alt der ho var til stades. Ho hadde talent som skodespelar og deltok i TV- programm alt frå 15 års alder. Ho var døypt katolsk, men familien var ikkje ivrige katolikkar og Clare var ikkje spesielt religiøst interessert i oppveksten. Ho sette meir pris på fest og moro enn å gå til messe. Så skjedde det noko i påskeveka 2000 då ho var 18 år. Meir eller mindre tilfeldig hadde ho blitt med på ein tur til Spania som viste seg å vera ein pilegrimstur. På langfredag vart ho overtydd om å delta i hyllinga av Kristi kors ved å gå fram og kyssa det. Noko skjedde med Clare i det ho bøygde seg for korset, sjølv skildrar ho det slik:« Eg veit ikkje korleis forklara akkurat kva som skjedde.Eg såg ikkje englekor eller kvite duer som kom ned på meg, men eg var sikker på at Herren var på krossen for meg.» For Clare var det «All or nothing» som er tittelen på ein dokumentar om henne, ho kjente sterkt på å kallet til å gje seg heilt til Kristus.Clare reiste heim til Nord-Irland, det neste året vart ho drege mellom utsiktene til ein verdsleg karriere som skodespelar og kallet til ordensliv. Guds kall sigra og alt året etter var ho tilbake hos søstrene i Spania som postulant, dei førebels løftene vart avlagt i 2006 og dei endelege løftene i 2010. Den første tida var ho i Belmonte i Cuenca, men i 2012 vart ho overført til Ecuador. Det var ho resten av livet inntil ho på tragisk vis omkom i 2016. Clare viste seg også her som den heilt spesielle personen ho var, det var særleg arbeid blant barn og ungdommar som opptok henne. Ho fekk særleg god kontakt med dei unge gjennom sin humor, sitt åpne og vinnande vesen, og ikkje minst sitt musikalske talent, gitaren hadde ho alltid med seg. I dokumentarfilmen «All or nothing» møter vi både barn, ungdomar og vaksne som skildrar sitt møte med Clare Crockett og det sterke inntrykket ho gjorde på dei, mange fekk eit levande forhold til Kristus gjennom hennar vitnemål. Etter påtrykk frå mange blir det no opna ein prosess som evt. vil føra fram til helgenstatus. Ho vil i såfall bli ein av fleire unge helgenkandidatar frå siste halvdel av 1900 talet.

Rekviem

 Fin framføring av Maurice Duruflés Rekviem i Kristiansand domkirke i kveld. Allehelgenskonsert med Kristiansand domkor supplert med Agder ungdomskor og musikarar frå symfoniorkesteret. Vi fekk og høyra Bachs Passacaglia og fuge i c- moll, dessutan Duruflés « Quatre Motets sur des thèmes grégoriennes»

Maurice Duruflé ( 1902-86) er nok ikkje så kjent som fleire andre store komponistar i Frankrike på 1900 talet, til dømes Francis Poulenc, Louise Vierne og ikkje minst Olivier Messiaen. Det kjem nok delvis av at Duruflé var svært sjølvkritisk og perfeksjonistisk pg bare få verk vart publisert og framført i hans levetid. Han  vart i 1929 organist i St.- Etienne- du - Mont, ein stilling han hadde resten av livet. Frå 1943 var han også professor i harmonilære ved konservatoriet i Paris.

Vi har akkurat markert Allehelgensdag og Allesjelersdag med vekt på såvel store og små helgenar som alle dei som gjekk framom oss over dødens grense. Dei katolske rekviemtekstane gjev ei meingsfull ramme rundt alt dette.

• Inngang

Kvile i alle æve gje dei Herre

og lat lyset som varer evig skinne for dei.

Deg tilkjem lovsangen, Gud i Sion,

og til deg skal det gjevast lovnader i Jerusalem.

Høyr bøna mi,

Måtte all lekam komme til deg.

• Herre

Herre, miskunn deg, Krist, miskunn deg

• .

Tilgjev, Herre, sjelene til alle kjære

løys dei frå alle lenkjene og gje nåde for syndene

og la dei vinne å unngå dommen

og la evig lys signe og glede dei.

• Vreidedagen

.

• Ofring

O Herre Jesus Krist! Konge i æva!

Fri sjelene til dei døde frå straffene i helvete

og den djupe grava.

Fri dei frå gapet til løva

ikkje lat dei bli oppslukte av underverda,

ikkje lat dei falle i mørkret.

lat merkesmannen, heilage Mikael, leie dei i heilagt lys

slik du eingong lova Abraham og etterslekta hans.

Offer og bøn til deg, Herre, ber vi fram.

Ta du dette til deg for dei tyngde sjelene som vi i dag feirar minnet til.

Lat dei, Herre, frå døden gå over til livet

slik du eingong lovte Abraham og etterslekta hans.

• Heilag

Heilage Herre Gud Sebaot

fylt er himmel og jord av æra di

velsigning som kjem i Herrens namn

Hosianna i det høgste!

• Guds lam

Guds lam, som ber verdas synder,

gje dei kvile, for all tid kvile.

Lat det evige lyset skinne for dei, Herre,

i lag med dine heilage i all æve, for du er god.

Kvile i all æve gje dei Herre,

og lat lyset som varer evig skinne for dei.

• Fri meg

Fri meg, Herre, frå den evige døden

på den tunge skakande dagen

når himmelen rokkast til like med jorda:

då kjem du for å dømme slektene gjennom eld.

Skjelve gjer eg, og eg fryktar ristinga som kjem

og den kommande vreiden.

Den tunge dagen, vreidedagen, elende og ulykker,

den mektige og veldig beiske dagen.

Kvile i all æve gje dei Herre,

og lat lyset som varer evig skinne for dei.

• I paradiset

I paradiset førte englane an:

då du kom lyfte martyrane deg

og leidde deg inn i den evige byen Jerusalem.

Englekoret lyfte deg

og i lag med Lasarus, som eingong var fattig, skal du ha kvile i all æve.

• Gode Jesus

Gode Jesus Herre gje dei kvile

gje dei kvile, for all tid kvile.

Den salige Chiara Luce Badano

 

Den salige Chiara Badano

Vi har akkurat markert Allehelgensdag og det passer godt å presentera ein av dei nye unge heilage!

Mange kjenner nok til Den salige Carlo Acutis, tenåringen som døydde 15 år gammal av kreft og sannsynligvis blir helgenkåra til neste år. Mindre kjent er nok ein tilsvarande historie frå eit par år tidlegare, underteikna hadde knapt høyrt om Den salige Chiara Luce Badano før eg tilfeldig kom over hennar historie nyleg.

Chiara vart fødd i den vesle nord-italienske byen Sassello 29. oktober 1971. Foreldrene Ruggero og Maria Teresa Badano hadde i over ti år prøvd og bedt om å få barn, endeleg lukkast det og dei vart velsigna med vesle Chiara. Chiara var eit barn utanom det vanlege. Alt frå fire års alder hadde ho eit særleg blikk for andre, ho delte leiker med fattige barn, inviterte inn trengande og vitja eldre. Chiara elska å høyra Evangelia og å delta i den heilage messefeiringa. Då ho var ni år vart ho med i Focolare rørsla som er eit katolsk fellesskap som arbeider for dialog og fellesskap mellom alle mennske. Focolare er opprinneleg italiensk, grunnlagt av barneskolelæraren  Chiara Lubich i 1942, men har etterkvart fått avleggarar i 180 land. Chiara hadde kontakt med grunnleggaren av Focolare, og ho deltok ivrig i deira samlingar. Ho fekk tilnavnet «Luce» avdi ho synest å utstråla lys med sin smilande ansikt og sin personlegdom.

Chiara var ein heilt normal tenåring, sporty, sosial, aktiv og vennekjær,men ho hadde heile tida blikket retta mot Kristus og vitna, ikkje så mykje med ord som med sitt eksempel og si omsorg for andre. Då ho var sytten år tok livet brått ei ny vending. Ho spelte tennis og merka sterke skuldersmerter, det viste seg å væra ein sjelden for beinkreft – osteogent sarkom. Dei neste to åra vart tunge og smertefulle, men ho heldt fram med å utstråla lys og kjærleik. Vener kom på vitjing for å trøsta henne, men det enda med at det var ho som trøysta dei. Heile tida hadde ho også foreldre som støtta henne, og som nok var i djup sorg over utsiktene til å mista sitt einaste barn. Ein kardinal som vitja henne undra seg over lyset i augene hennar og ho svarte: « Eg prøver å elska Jesus så mykje eg kan.» 7. oktober 1990 døyr Chiara Luce i heimen sin i Sassello, ho er enno ikkje fylt nitten år. Ho har vore klar over at det går mot slutten og førebur gravferda som til eit himmelsk bryllaup, ho får sjukesalvinga,skriftemålet og nattverden. Det siste ho seier til mora er: « Adjø. Du må vera lukkeleg for eg er lukkeleg.» Fleire tusen deltak i gravferda nokre dagar seinare. Men det er ikkje slutt med det, alt i 1998 blir det opna for ein saligkåringsprosess for Chiara. I 2002 skjer mirakelet som opnar for saligkåring, ein ung mann med hjernehinnebetennelse blir på mirakuløst vis frisk. 25. september 2010 blir Chiara Luce Badano erklært som salig av pave Bendikt, det nest siste steg før helgenkåringa. Fleire titusen er samla for å ta del i den høgtidelege sermonien.

Pave Benedikt seier følgjande om Chiara: «Jeg inviterer dere til å bli kjent med henne. Livet hennes var kort, men inneholdt et vidunderlig budskap. 19 år fulle av liv, kjærlighet og lys. De siste to år også fylt med smerte, men alltid levd i kjærlighet og lys, et lys som strålte rundt henne og kom innenfra, fra hennes hjerte fylt av Gud. Hvordan er dette mulig ? Hvordan kan en 17 -18 år gammel jente leve gjennom lidelsen på en slik måte? Menneskelig håpløst, og samtidig spre kjærlighet, renhet, fred og tro. Tilsynelatende er det nåde fra Gud, men denne nåden  måtte også ha menneskelig medvirkning og forberedelse. Chiaras egen medvirkning naturligvis, men også hennes foreldre og venner. I dag vil jeg fremheve dette på en særlig måte. Salige Chiara Badanos foreldre lever, de var i Roma i forbindelse med saligkåringen – jeg møtte dem personlig. De er vitner om det grunnleggende faktum som forklarer alt: deres datter var fylt med Guds lys. Og de var de første som tente dette lyset, som kommer fra tro og  kjærlighet. Hennes mor og far tente troens flamme i sin datters sjel, og de hjalp Chiara å alltid holde den brennende, til og med i de vanskeligste stunder i vekst, og særlig gjennom lidelsens prøvelser.»

Chiara er eit eksempel for alle truande men spesielt for dei unge. Ho er skytshelgen for ungdom og for Verds-ungdoms dagen. Minnedagen er 29. oktober.

Salige Chiara Luce be for oss !