Fastetiden

 Fastetiden

Fastetiden som vi straks går inn i startar med Askeonsdag, 40 dagar før påske (søndagane vert ikkje rekna med) Antallet dagar er med utgangspunkt i Jesu førti dagar i ørkenen der han vart freista av djevelen. Det er skildra i Matt.4;1

Førti dagar er eit symbolsk tall i Bibelen, det går stadig igjen saman med  sju, tre og tolv. Kva  andra stadar finn ein tallet 40 ? Israelsfolket i Sinaiørkenen, Moses på Sinaiberget, Syndefloda og Noah. Representerar eit langt og viktig tidsrom, eit avgrensa og viktig tidsrom. 40 finn ein også som symbol i andre religionar.

Jesus ble så av Ånden ført ut i ødemarken for å bli fristet av djevelen.  Han fastet i førti dager og førti netter og ble til sist sulten.   Da kom fristeren til ham og sa: «Er du Guds Sønn, så si at disse steinene skal bli til brød!»  Jesus svarte: «Det står skrevet:
           Mennesket lever ikke av brød
           men av hvert ord som kommer fra Guds munn.

 

Faste finn vi omtala i GT, ikkje minst i Jesaja som teksten for Askeonsdag er henta frå.

Jes.58; 1-12. Her framgår det at det er ikkje er fasten i seg sjølv som sjølvplaging, men den fasten som rettar seg mot andre og gjer utslag i å metta dei svoltne, i miskunn.

 

 «Hvorfor ser du ikke at vi faster,
          hvorfor merker du ikke at vi plager oss selv?»
          Se, på fastedagen gjør dere som dere vil,
          dere driver alle arbeidsfolk hardt.
          
     ⁴ Se, når dere faster, blir det strid og trette
          og slagsmål med urettferdige never.
          Dere faster ikke slik i dag
          at stemmen deres kan høres i det høye.
          
     ⁵ Er dette den fasten jeg har valgt,
          en dag da mennesket plager seg selv,
          bøyer hodet som et siv
          og legger seg i sekk og aske?
          Kaller du dette for faste
          og en dag etter Herrens vilje?
          
     ⁶ Nei, dette er fasten jeg har valgt:
          å løse urettferdige lenker,
          sprenge båndene i åket,
          sette undertrykte fri
          og bryte hvert åk i stykker,
          
     ⁷ å dele ditt brød med sultne
          og la hjelpeløse og hjemløse komme i hus.
          Du skal se til den nakne og kle ham,
          du skal ikke snu ryggen til dine egne.

” Fastetiden är föst og främst en förberedelsestid til påsken. Påsken talar ja, ja sjunger om Kristi uppståndelse.” (kardinal Anders Arborelius)

Kva inneber denne førebuinga ? Askeonsdag innleiar det symbolsk med den liturgiske utdelinga av askekorset. Asken frå fjorårets palmegreiner som blir teikna i panna eller dryssa over hovudet. Dette er ein skikk vi finn omtala i GT til dømes i Jobs bok , Samuels bok og profeten Jeremias ( 6.26) . Det er eit uttrykk for bot men og for sorg. I DNT omtalar Jesus det i Luk.10;13.

Ve deg, Korasin! Ve deg, Betsaida! Dersom de mektige gjerningene som er gjort hos dere, hadde skjedd i Tyros og Sidon, ville de for lenge siden ha vendt om og sittet i sekk og aske. 

Askeonsdag feiringa kjenner vi frå Mellomalderen, pave Urbans II gjorde den til ei universell feiring i 1091. Det er saman med langfredag Kyrkjas faste og abstinensdagar. Før dette har vi etter tradisjonen i dei fleste katolske land Karnevalsfeiringa. Dagen før  Askeonsdag er feitetirsdag – Mardi Gras. Denne var tidlegare også eit omgrep i norsk tradisjon.

 Fastetida er ei førebuingstid der ein skal konsentrera seg om det som kjem, Kristi frelsesverk. Det innber tid til bøn, messefeiring, almisser, gode gjerningar, bibellesning. Men det kan også her bli ei forventning om å prestera best mogleg ?

Eg vender meg igjen til kardinal Anders Arborelius:

” Inför fastetiden frågar vi oss ofta vad vi skal göra för att det skal bli en tid av nåd och omvändelse. Vi gör några gode föresatser, men tyvärr rinner det ofta ut i sanden. Det viktigaste är faktisk inte vad vi gör utan vad Gud vil göra for oss. Bevarer vi vårt hjärta öppet för Gud  och hans kärlek, då finns det redan en förutsättning för at fastetiden skal bära frukt i vårt liv.”  

 

Jesu ord om faste (Matt.6;16)

       Faste
¹⁶ Når dere faster, skal dere ikke gå med dyster mine, slik som hyklerne. De forsømmer sitt utseende for at folk skal se at de faster. Sannelig, jeg sier dere: De har alt fått sin lønn.
    ¹⁷ Men når du faster, skal du salve hodet og vaske ansiktet, ¹⁸ for at ingen skal se at du faster, ingen andre enn din Far som er i det skjulte. Og din Far, som ser i det skjulte, skal lønne deg.

 

Pass dere for å gjøre gode gjerninger for øynene på folk, for å bli sett av dem. Da får dere ingen lønn hos deres Far i himmelen.  ² Når du gir en gave til de fattige, skal du ikke utbasunere det, slik hyklerne gjør i synagogene og på gatene for å bli æret av mennesker. Sannelig, jeg sier dere: De har alt fått sin lønn.  ³ Når du gir en slik gave, skal ikke den venstre hånden vite hva den høyre gjør,  ⁴ for at det kan være en gave i det skjulte. Og din Far, som ser i det skjulte, skal lønne deg.

Matt 6; 2-4

 

Karmelittbror  Wilfrid Stinissen: Om vi utför våra goda gärningar i det fördolda, inför Guds blick och inte inför människors, då blir denna dröm uppfyld av honom som ser oss i det fördolda.

Joh 8;11

Da rettet han seg opp og spurte: «Kvinne, hvor er de? Har ingen fordømt deg?» Hun svarte

 «Nei, Herre, ingen.» Da sa Jesus: «Heller ikke jeg fordømmer deg. Gå bort, og synd ikke mer fra nå av!»•

 

Wilfrid Stinissen: I denna faste- och passionstid, då Kyrkan uppmanar oss att gå til bikt, kommer dagens evangelium i det rätta ögonblicket. Den barmhjärtighet som äktenskapsbryterskan  överöses med kan också strömma över oss. Det enda som behövs för att få misericordia (barmhjärtighet) är att vi visar vårt miseria ( elände). Ju större vårt elände är, desto större blir också hans barmhjärtighet.( preike for fastetida)