Underordning, kva sa og gjorde Paulus ?
Sofie Brauts ytring om underordning i ekteskapet
utløyste eit skred av kommentarar inkludert ein politikar som Abid Raja. Eg sit
att med to inntrykk, for det første er det i dag vanskeleg å bli teken på alvor dersom ein hevdar eit
konservativt kristent synspunkt, for det andre støttar Paulus ein
«underordningstankegang» og sånn sett er han kvinneundertrykkande, men kan bli gjenstand for «sannferdig nytolking». Det
første er eit ikkje overraskande faktum, når det gjeld det andre er det kanskje
meir fruktbart å sjå på Paulus
handlingar enn enkelt setningar i skriftene hans ?
Den antikke kulturen der kristendomen oppstod var eit paternalistisk samfunn der
kvinner hadde lite og ingenting dei skulle ha sagt. Det gjaldt særleg den
greske kulturen, i litt mindre grad den romerske og jødiske. Jesus braut
fundamentalt med dette på den måten han møtte både kvinner og menn. Les ein
Apostelgjerningane og Paulus brev litt nøye ser ein at han har same respekt for
dei kvinnene han møter som sin Herre og
Meister. Eg har bete meg merke i to skriftstadar som støttar dette. I Apostelgjerningane 16. les vi om Paulus og
Timoteus som kjem til Filippi, dei går utanom bymuren og ned til elva, dei set seg ned med kvinnene som oppheld seg
der og talar med dei. Dei vert kjent med Lydia som bed dei heim til seg, og
seinare vert både ho og huslyden døypt. I slutten av Romarbrevet er det ein
liten detalj som understrekar det same. Paulus helsar «Føbe, syster vår», ho er
diakon og har vore til stor hjelp for mange inkludert Paulus. Vi ser at Paulus
samarbeider tett med kvinner i kyrkjekydane, han møter dei med respekt og
lyttar til dei. Dette synest å bryta
fundamentalt med datidas syn på kvinnas stilling.
Det er eit historisk faktum at kvinner var i stort
fleirtal blant dei første kristne. Det er fleire grunnar til det men, professor
Rodney Stark peikar på eit viktig poeng når han skriv: « Kvinner vart i særleg
sterk grad trekt mot kristendomen fordi dei der fekk tilbod om eit liv som var
så overlegent betre enn det dei elles ville ha levd».(The Triumph of
Christianity).
Dette blir eit apropos til debatten om underordning i ekteskapet, men det er eit aspekt eg har savna både i denne debatten og tidlegare ordskifte om Kristendomen som kvinneundertrykkande. Det reiser fleire spørsmål eg kunne tenkt meg å få teologiske refleksjonar over. Bør vi ikkje slutta å fokusera på setningar som at kvinner skal tia i forsamlinga og heller fokusera på kva Paulus gjorde i praksis? Det blir då nærliggjande åspørja om Paulus var ein av dei store kvinnefrigjerarane i historia ? Det fører logisk til eit enno større men og meir sensitivt spørsmål: Kan vi i det heile sjå dagens kvinnefrigjering og likestilling uavhengig av ein jødisk-kristen kontekst ?
Frode Thorup,
Kardiolog med interesse for teologi
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar