Italiensk poesi:Guiseppe Ungaretti

 Italiensk litteratur er ikkje så kjent i Norge, og særleg ikkje italiensk poesi. Lite er nok omsett til norsk, og ikkje så mange er istand til å lesa italiensk. Eg kom over ei lita bok med omsette dikt av dei tre store i førre hundreår, Montale, Quasimodo og Ungaretti. Dei stod for ei symbolistisk retning som vart kalla hermetisme som nok kunne oppfattast som lukka og lite tilgjengeleg. Kanskje er Ungaretti den lettast tilgjengelege av desse tre, særleg dei korte dikta skreve i skyttergravene under første verdskrig gjer inntrykk og dei er lette å hugsa!

Ungaretti vart fødd i 1888 i Alexandria, der faren var med på bygginga av Suez-kanalen. Han gjekk på fransk skule, og kom som ung mann til Paris som student. Han var nok påverka av fransk litteratur og filosofi, ikkje så rart med Henri Bergson som lærar og venskap med Guillaume Appolinaire! Då Italia kom med i krigen meldte han seg til militærteneste og deltok i krigen ved Carso fronten. Her skreiv han små dikt i korte pauser mellom krigshandlingar. Dikta representerte noko nytt både i form og innhald, dei vart korte, utan rim og rytme, og med uvante metaforar. Dei har vorte samanlikna med japanske Haiku- dikt. Dei vart utgjeve med den tilsynelatande paradoksale tittelen L`allegria- glede. Etter krigen reiste han igjen til Paris og gifte seg med ei fransk kvinne. Eit par år seinare flytte dei til Roma der han arbeidde som journalist. På slutten av 1930 talet var han i Brasil som professor i italiensk. Her mista han ein son på ni år, noko som kom til å prega Ungaretti i lang tid. Det er mykje smerte i Ungarettis poesi både på det personleg plan med og i større samanheng representert ved dei to brutale verdskrigane. Døden, natta, ørkenen, skyttergravene men og glede, sommarlyset, dei gode minna. Han  sleit med religiøs uro og tvil, men etter ei krise i 1925 fann han tilbake til katolosismen. Den siste diktsamlinga har karakteristisk nok tittelen La terra promessa - Det lova landet.

Mattina

M`illumino

d`immenso

(Jeg lyses opp av uendeligheten)

Un`altra notte

(En annen natt)

I dette mørkre

med frosne hender

skjelner jeg

mitt ansikt

Jeg ser meg 

forlatt i uendeligheten

Soldati

(Soldati)

Si sta come
d'autunno
sugli alberi
le foglie

De er som

blader

på trærne

om høsten

Allegria de naufragi

(Skipbrudnes glede)

Og straks tar han fatt

på reisen igjen

som

en overlevende

sjøulk

etter forliset

Ø