mandag 29. februar 2016

Langs kysten

"Langs kysten. Gude og hans elever omkring 1870." - Ustilling på Nasjonalgalleriet 19. febr.-8.mai.
Hans Gude(1825 -1903) var ein av dei største i norsk kunsthistorie på 1800 talet. Han er vel mest kjent for samarbeidet med Adolph Tidemand om eit av nasjonalromantikkens mest populære motiv nemleg Brudeferd i Hardanger frå 1848. Gude reiste seinare til Tyskland der han vart internasjonalt kjent og han underviste i åra 1864 -80 ved kunstskolen i Karlsruhe der etterkvart mange av dei seinare mest kjende  norske kunstnarane vart hans elevar. Det var landskapsmaleriet som var Gudes spesialitet, karakteristiske nok er det han som tek seg av landskapet men Tidemand målar personane i Brudeferd i Hardanger. Det var særleg den maritime motivkretsen som opptok Hans Gude, sjøen i storm og stille, skuter, natur og folkeliv langs kysten. Han måla mange motiv frå Sørlandskysten, ikkje minst frå Lista strendene. Elevane hans vart oppfordra til å la seg inspirera av  kystlandskapet, framfor alt Jærlandskapet. Dette var ei tid med stor oppsving i norsk skipsfart, frå å vera eit tradisjonsbunde jordbrukssamfunn vart Norge ein av verdas store sjøfartsnasjonar med tyngdepunkt på Sør- og Vestlandet. Kunsten avspegla denne utviklinga, maritime motiv slo an hos publikum.
Ustillinga er naturleg nok konsentrert om Gudes maritime måleri, men vi møter og hans elevar, Amaldus Nielsen, Kitty Kielland, Nikolai Ulfsten, Frits Thaulow og Christian Krohg. Alle var dei inspirert av Hans Gudes kunstsyn og motivvalg. Dette var kunstnarar som i stor grad kom til å prega norsk kunsthistorie fram mot århundreskiftet og  inn på  første del av 1900 talet. Det er spennande å sjå korleis samfunnsutvikling og kunsthistorie avspeglar kvarandre.


                  Bilete over er eit typisk døme på Gudes skildring frå kysten, i dette tilfellet Oslofjorden  .                                

              Motiv frå Lista, her Husebystranda like ved der aluminiumsverket ligg no.

Ingen kommentarer:

Legg inn en kommentar