Emmylou Harris:The Pearl

"The Pearl"

O the dragons are gonna fly tonight
They're circling low and inside tonight
It's another round in the losing fight
Out along the great divide tonight

We are aging soldiers in an ancient war
Seeking out some half remembered shore
We drink our fill and still we thirst for more
Asking if there's no heaven what is this hunger for?

Our path is worn our feet are poorly shod
We lift up our prayer against the odds
And fear the silence is the voice of God

And we cry Allelujah Allelujah
We cry Allelujah

Sorrow is constant and the joys are brief
The seasons come and bring no sweet relief
Time is a brutal but a careless theif
Who takes our lot but leaves behind the grief

It is the heart that kills us in the end
Just one more old broken bone that cannot mend
As it was now and ever shall be amen

And we cry Allelujah Allelujah
We cry Allelujah

So there'll be no guiding light for you and me
We are not sailors lost out on the sea
We were always headed toward eternity
Hoping for a glimpse of Gaililee

Like falling stars from the universe we are hurled
Down through the long loneliness of the world
Until we behold the pain become the pearl

Cryin? Allelujah Allelujah
We cry Allelujah

And we cry Allelujah Allelujah
We cry Allelujah

https://www.youtube.com/watch?v=oCGj7gNtJDg

Årets siste dag. Eg synest det passar med Emmylou Harris "The pearl" frå albumet "Red dirt girl" som kom i 2003. For  "We are not sailors lost out on the sea."
Emmylous Harris (f. 1947) har lenge vore ein favoritt, ja heilt sidan vi for meir enn tredve år sidan køyrde  over Rocky Mountain og vidare gjennom ørkenen til Grand Canyon. På radio spelte dei melodiar
frå Emmylou Harris "Elite Hotel" som kom i 1975. Fantastisk stemning. Vi kjøpte plata i vinyl utgåve(lenge før det eksisterte CD og spotify).På plateomslaget ei ung  Emmylou Harris  med langt mørkt hår  og brune støvlettar sitjande på trappa framfor Elite Hotel. "Until we behold the pain become the pearl."
(sjå og mitt innlegg Elite Hotel)

                                                      

Den heilage Johannes, apostel og evangelist

27. desember er minnedagen for apostelen Johannes, dagen har vorte markert i kyrkja sidan 300 talet.
Johannes er skytshelgen for mellom anna teologar, forfattarar, lysestøyparar og vindyrkarar. Han vernar mot forgiftning og brannsår, og er ikkje minst helgen for venskap.
Johannes blir i Det nye testamentet identifisert med apostelen som ligg ved Kristi bryst på Skjærtorsdag, og som står under korset på langfredag saman med Maria. Det er Johannes som spring framom Peter og når den tome grava først, og  ved Tiberiassjøen er det Johannes som først kjenner igjen den oppstandne Kristus. Han skal seinare ha delteke på apostelmøtet i Jerusalem i år 51.
I følge tradisjonen skal han ha misjonært i Vesle-Asia og i år 69 skal han ha kome til Efesos. Under forfølgjingane skal han ha blitt forvist til Patmos der han skreiv Johannes Openberring. Seinare kom han attende til Efesos der han døydde og vart gravlagt 94 år gammal. Tradisjonen seier og at Maria, Jesu mor, følgde Johannes til Efesos og budde der på slutten av livet.
Johannes skal ha vore den einaste av apostlane som ikkje lei martyrdøden. Han skal ha blitt gravlagt på borghøgda utanfor Efesos. Keiser Justinian bygde ein basilika over grava på 500 talet som etter kvart vart eit viktig pilegrimsmål. Basilikaen vart seinare gjort om til moske, men når vi står der i dag er det bare ruinar att og ei innskrift som markerar grava.

Vi stod i ruinane av basilikaen for ein månad sidan  og mediterte over kva Johannes- tradisjonen kan bety for oss også i dag.

Responsorium til matutin: Dette er den Johannes som ved nattverden lente seg opp mot Herrens bryst. Salige apostel, som fikk åpenbart himmelske mysterier.
Han drakk evangeliets strøm fra kilden, fra Herrens hellige bryst. Salige apostel, som fikk åpenbart himmelske mysterier.

Den heilage Stefanus og martyriet

"Dei steina Stefanus medan han bad og sa:" Herre Jesus, ta imot mi ånd." Så fall han på kne og ropa høgt: "Herre, tilrekna dei ikkje denne synda!" Då han hadde sagt det, sovna han inn. Saulus var samd i drapet på Stefanus." (Apgj.7.59-60)

I dag 2.juledag feirar vi kyrkjas første martyr, den såkalla protomartyren Stefanus.
Alt vi veit om Stefanus kan vi lesa  i Apostelgjerningane kapittel 6-7. Han var den første kristne som vart drept for si tru. Han vart angjeve for det jødiske råd, Sanhedrin, dømt til døden og steina. Saulus, seinare apostelen Paulus skal ha vore tilstades og samtykka i at Saulus vart steina.
Minnedagen for Stefanus har vorte feira i kyrkja frå om lag år 380, og har like lang tradisjon som julefeiringa.

Antifon til Benedictus: Himlenes porter åpnet seg for den salige Stefan, han som var den første som ble kronet med martyrenes seierskrans.

1. juledag 2013 Doura sør i Irak, 14 drept og mange skadd i bombeåtak då dei truande kom ut av kyrkja etter juledagsmessa. Den heilage Stefanus var den første martyr, dette dei til no siste martyrane. Vi ber om di forbøn  Heilage Stefanus!

Barn Jesus i en krybbe lå

"Barn Jesus i en krybbe lå,
skønt himlen var hans eie;
hans pude her blev hø og strå,
mørkt var det om hans leje.
Men stjernen over huset stod,
og oksen kyssed  barnets fod.
Halleluja, Halleluja, barn Jesus!

Hver sorgfuld sjæl, bliv karsk og glad,
ryst av din tunge smerte!
Et barn er født i Davids stad
til trøst for hvert et hjerte;
til barnet vil vi stige ind
og blive børn i sjæl og sind.
Halleluja, Halleluja, barn Jesus."

To dagar til jul, det høver med den vakre danske julesongen "Barn Jesus i en krybbe lå."
Tekst og tone av dei to store i Danmark på 1800 talet, H.C. Andersen og Niels Gade.

Her med Akademisk kor i Århus

http://www.youtube.com/watch?v=FCTmz6exj18

                                                     Juleikon av Solrunn Nes

Br.Wilfrid Stinissen om Treeininga

Karmelittbroder Wilfrid Stinissen  OCD døydde 30. november og vart gravlagt i dag 19. desember i Lunds domkyrka med  biskop Anders Arborelius OCD som hovudcelebrant.

Han stod som ansvarleg utgjevar av det vesle tidsskriftet Karmel som har kome fire gonger i året. I dei to siste nummera for 2013 har han ein artikkel med tittelen: ”Treenigheten – Skönhetens eviga källsprång.” Eg tek med eit avsnitt frå denne artikkelen som eit lite memento på gravferdsdagen.

”När Jesus uppmanar oss att vi skal  älska varandra säger han något som är helt i överensstämmelse med vår natur. Vi är skapade som relationella varelser och mår bra av att ”leva” det vi är. Men Jesus tilfogar något viktigt: ” Ni skall älska varandra så som jag älskat er” (Joh 15:12). Han har älskat oss genom att ge sitt liv, vilket han själv betraktar som den högsta kärleken (Joh 15:13). Och det som Jesus gjorde på korset var just det han från evighet hade gjort och hade sett sin Fader göra: Fadern ger hela sitt liv åt Sonen, Sonen ger det tilbaka åt Fadern, och den helige Ande är själva detta utgivna liv. Detta eviga ömsesidiga givande är Guds liv. Vi är kallade att leva som Gud, att ge oss åt honom och åt varandra.”

Andrej Rubljovs ikon av dei tre englane i Mamre lund (1 Mos 18:1-15). Br Wilfrid skriv i den ovanfor siterte artikkelen at ingen har tydeleggjort Treeininga  slik som Rubljov i dette ikonet.

Artikkelen avsluttar med denne vakre italienske  1400 talls lovsongen retta til Treeininga  som karmelsøstrene i Glumsløv syng.

"Alta Trinita beata
da noi sempre adorata
Trinita gloriosa,
unita meravigliosa!
Tu sei manna saporosa
e tutta desiderosa!"

( Høgste lykksalige Treeining,
som vi alltid tilber.
Ærerike Treeining,
underbare einskap!
Du er det velsmakande
og svært etterlengta mannabrød)

Michael Praetorius:Quem pastores laudavere

"Quem pastores laudavere,
Quibus angeli dixere
Absit vobis iam timere
Natus est rex gloriae."

(Han som hyrdane hylla
som englane song for
ver ikkje redde
for herlegdomens konge er fødd)

Slik byrjar ein av Michael Praetorius ofte framførte julesongar, sjølv om den mest kjende er "Es ist ein Ros entsprungen" (Ei rose er utsprungen).  Men Quem pastores laudavere er fin å lytta til og har ein vakker latinsk tekst som fører ein inn i det sentrale i julebodskapen.
Michael Praetorius (eigentleg Schultheiss) vart fødd i den tyske byen Creuzburg 15.februar 1571 og døydde på sin femtiårsdag. Han var komponist, organist og musikkteoretikar og var ein sentral person i overgangen mellom renessansen og barokken.
Han var ein svært produktiv komponist og etterlot seg ei rekkje kyrkjemusikalsk verk, messer, salmer, motetter og hymner. Han komponerte også verdsleg dansemusikk, og forfatta omfattande musikketeoretiske verk som vart førande for musikk framføring i den tidleg barokkperioden. Far til Michael Praetorius var luthersk prest, og han studerte sjølv teologi og filosofi, formell musikkutdanning hadde han imidlertid ikkje. Det viste seg ikkje å vera noko hinder korkje i hans virke som organist eller komponist.
"Es ist ein Ros entsprungen" som er det dei fleste assosierar med Praetorius er eigentleg ein tysk folketone som han skreiv ned og arrangerte for firstemmig kor. Men det er mykje anna å gleda seg over i hans samla verk som omfattar tjue store verk med komposisjonar.

Lenke til Kings College, Cambridge framføring av  " Quem pastores laudavere".


http://www.youtube.com/watch?v=QzI3MVMob28

Teksten til det siste verset:

"Pastores palam dicite
in Bethlehem
quem genuit Maria
Laus, honor et gloria
sit Deo in excelsis,
hominibus pax bonae voluntatis,
Sion lauda Dominum cum plausibus,
salvatorem hominum in saecula."

(Hyrdane ropar ut i Bethlehem
kven Maria har fødd.
Lovprising, ære og herlegdom
til Gud i det høgste
og fred til menneske av god vilje.
Sion lovpris Herren med høg røyst
menneskas evige frelsar)

Minnedag for Johannes av Korset

Vi feirar minnedagen for Den heilage Johannes av Korset (1542-1591) 14. desember. Johannes er ved sida av sin samtidige Teresa av Avila den stor vegleiar og inspirator i Karmelittordenen.
I "Bestigningen av Karmelfjellet" skriv han:
"Hovedårsaken  til at det under den gamle lov var tillatt å stille Gud spørsmål, og hvorfor det var nødvendig for profeter og prester å søke syn og åpenbaring fra Gud, var at på den tiden var troen ennå ikke grunnfestet og Evangeliets lov ikke fastlagt. Derfor var det dem maktpåliggende å utspørre Gud, og Gud måtte svare dem, snart ved ord, snart ved syner og åpenbaringer, i form av billeder og lignelser, eller mange andre måter å la oss få lære sannheten å kjenne. Alle hans svar, ord, gjerninger eller åpenbaringer var mysterier i vår hellige tro, eller i det minste noe som angikk troen, eller pekte i retning av den.
Men nå da troen på Kristus er grunnfestet, og Evangeliets lov i denne  nådens tid er forkynt, er det ikke lenger noen grunn til å utfritte Gud på samme måte som før, og heller ikke for ham å tale og svare slik han før gjorde. Ved å gi oss sin Sønn, som er hans Ord, har han ikke flere ord å komme med. Alt har Han sagt oss en gang for alle i dette ene Ord. Han har ikke mer å si oss."

Vidare viser Johannes til "Brevet til Hebrearane": " Mange gonger og på mange måtar har Gud i tidlegare tide tala til fedrene gjennom profetane. Men no, i desse siste dagar, har han tala til oss gjennom Sonen."

Poetica:November

                 November

Søndagsmorgen og rimfrost

stien dekka med frosne gulna lauv

tunn ishinne på tjørnet

 i blenkande låg novembersol

skuggen din strekkjer seg lengre no

 andletet speglar seg uklårt mot isflata

medan blikket glir undrande mot djupet

møter eit anna klårare sterkare

som aldri vik men skin og skin

når du snur i skumringa

og føl den  isete stien heile vegen heim.

 

Den heilage Nikolas av Myra

I forgårs 06. desember feira vi minnedagen for Den heilage Nikolas av Myra. Ei veke tidlegare stod vi i basilikaen som vart bygd over grava hans i Myra( no Demre i provinsen Antalya).
Det er lite som er kjent og St. Nikolas utover at han var biskop i Myra på 300 talet. Det meste vi har høyrt om han er legendar eller tradisjonsstoff. Han skal ha blitt fødd i Patara i Lykia om lag 280. Faren var den velståande og fromme Eufemios, mora Anna var søster til biskopen i Myra. Onkelen prestevia Nikolas då han var nitten år gammal, og om lag år 300 vart han valgt til biskop i Myra. Han arva ei stor formue etter faren, og denne skal han i følge tradisjonen ha delt ut som anonyme gåver til dei fattige. Under forfølgjingane av dei kristne skal han ha blitt fengsla, han skal og ha delteke aktivt på kyrkjemøtet i Nikea i 325 og argumentert mot arianismen.
Nikolas døydde 06.desember ein gong mellom 345 og 351, denen dagen er seinare feira som hans minnedag. Etter hans død vart det bygd ein basilika over grava. Vi kan enno sjå denne, men sarkofagen er tom, relikviane hans vart røva av italienske sjøfolk i 1087 og ligg no i katedralen i Bari.
Den heilage Nikolas skal ha vore ein særs from og gåvmild mann ,og  helgenkulten rundt han spreidde seg raskt til heile Europa. Han hadde ein spesielle stilling i Russland og Nederland, og det var nederlandske emigrantar som tok tradisjonen med til USA. Her vart han etter kvart til Santa Claus og vart kommersialisert til den skikkelsen vi i dag kjenner som julenissen. Kjernen i denne utvaska tradisjonen er uansett den gåvemilde og fromme Nikolas frå Myra.
Han er skytshelgen for ei rekkje grupper mellom anna barn, sjøfolk og ugifte kvinner, og ikkje minst viktig, for økumenisk dialog mellom dei vestlege og austlege kyrkjene.

 Koret i St. Nikolas basilikaen i Myra november 2013.

 Den tomme grava til St. Nikolas

 Statue av St. Nikolas utanfor basilikaen i Myra

Heilage Nikolas av Myra be for alle forfølgde kristne i Syria, Egypt, Irak, Iran og Palestina !

Ei siste bøn for Midt-Austen

Gregorios III, den melkittiske patriarken av Antiokia som har sete i Damaskus uttrykte nyleg at han vart svært skuffa  over fråveret av eit globalt engasjement for dei forfølgde kristne i Syria. Borgarkrigen i Syria har gått spesielt hardt ut over den kristne minoriteten. Eg har tidlegare skreve om Maaloula som inntil nyleg har vore ein av dei få stadane der dei framleis snakka arameisk, Jesu eige språk. Maaloula har lenge vore midt i frontlinja og har vore dels okkupert av opprørarane, dels av regjeringsstyrkane. Det meste av lokalbefolkninga har flykta men nonnene i eit kloster har halde stand til no,  nyleg vart det meldt at dei er kidnappa av ei ukjent gruppe. Det er bare eit av mange døme på den umenneskelege situasjonen dei syriske kristne lever under.
Akkurat no er situasjonen verst i Syria, men også i resten av Midt-Austen er den kristne minoriteten forfølgd og diskriminert. Så mange som ein million kristne har flykta frå Irak dei siste 20 åra, I Tyrkia er det nesten ingen kristne igjen etter at millionar vart fordrevne i løpet av 1900 talet, frå Libanon og Palestina er det ei jamn straum av emigrantar. Om ikkje altfor lenge vil det knapt vera kristne igjen i desse områda der kristendomen vaks fram dei første hundreåra etter Kristus. Ein to tusenårig kultur er i ferd med å bli utsletta, sjølv om dei utflytta held fast ved sin religion av tradisjon i Sidney, Los Angeles eller Paris er kjerneområda ruinar eller i beste fall museum som i Tyrkia.
I boka "The Global War on Christians" skriv den katolske journalisten Allen:" Kirker i Vesten er
likegyldig tilskuere men kristne i Asia og Afrika er utsatt for de verste menneskerettighetsbrudd i vår tid."  Ei viktig påminning men ei påminning som kanskje kjem for seint ?
Pave Frans har teke eit initativ og møtt kyrkjeleiarar frå Irak, Syria, Libanon og Egypt.
"Vatikanet vil ikke resignere og godta et Midtøsten tømt for kristne" uttaler paven.
Men det ser dessverre ut til at det er vanskeleg å stoppa denne prosessen men diplomati og forhandlingar. I mellomtida får vi bare vona og be.

Forbøn for forfølgde kristne i Syria, Irak, Egypt og Palestina og i dag spesielt for dei bortførde nonnene frå Maaloula !

Br.Wilfrid Stinissen in memoriam

Ved inngongen til advent sovna br. Wilfrid stille inn etter kort tids sjukdom nær 87 år gammal. Han var fødd i Belgia i 1927 , alt som tenåring  gjekk han inn i Karmelittordenen og vart etter kvart prestevigd. I 1967 kom han til Sverige saman med fleire medbrødre og grunnla karmelittklosteret i Norraby i Skåne. Her skulle han bli verande aktiv like til han døydde 30. november. Karmelittordenen er ein kontemplativ orden, det er tidebønene og ikkje minst den indre meditative bøna som er hovdedfokuset for alle karmelittar. Det var det naturlegvis også for br. Wilfrid, men han hadde og eit anna og parallelt fokus nemleg å vegleia folk på " Den indre bønas veg" gjennom sin forfattarverksemd. Frå tidleg på syttitalet og fram til han døydde har det kome ein jamn straum av bøker og artiklar frå hans hand. Han nådde langt utanfor så vel sin eigen orden som Den katolske kyrkja, og vart på mange måtar ein økumenisk brubyggjar. Så vel lutheranarar som pinsevener fann næring i det han skreiv. For mange kristne vart han ein døropnar til Kristus- sentrert meditasjon, og ein vegvisar inn i  Kyrkjas mystiske tradisjon. Han hjelpte mange til ei fornying og fordjuping av bønelivet. Eg minnest at eg vart merksam på han alt på slutten av syttitalet då eg las den første  boka hans " Den indre bønnens vei. En innføring i kristen bønn og meditasjon." Gjennom den boka fekk ein ei første innføring i Teresa av Avila og Johannes av Korset sine tankar.
Br.Wilfrid redigerte  heilt til det siste det vesle tidsskriftet "Karmel" som kom fire gonger i året. I siste nummeret har han ein innsiktsfull artikkel om Treeininga som den kjelda det vakre evig spring ut av. Det kjem ikkje fleire artiklar frå br. Wilfrid, vi må bare takka og  gleda oss over alt det han har gjeve til så mange i heile Norden. Hans forbøner tek heller ikkje slutt med døden !
Om ni dagar feirar vi minnedagen for Johannes av Korset, br. Wilfrid og alle karmelittars store læremeister og inspirator. Novene er bøner som blir bedt ni dagar før ein minnedag eller festdag.
Dagens novene til Johannes av Korset har ein tekst av br. Wilfrids bok " Natten er mitt lys" som eg tek med til slutt.
"Gjennom stillheten forbereder jeg meg til møtet med Gud, og når Gud møter meg skaper han stillhet i meg. Johannes tanker om taushet og stillhet blir sammenfattet i en berømt formulering:" Ett ord har Faderen talt og det var hans Sønn. Det uttaler han stadig i evig stillhet, og det er i stillhet det må bli hørt av sjelen."
"Stillheten i Herrens hånd er det enkleste av alt, og likevel det vanskeligste for  et menneske. Det som gjør stillheten så vanskelig, er alt det i verden og i det selv som med vold vil dra det ut fra det himmelske."