Poesi i adventstida

I Adventstida vil eg framheva skotske poetar som skildrar juletida. Dei eine nolevande Kenneth Steven som eg har skreve om fleire gonger tidlegare. Han bur i Argyll på vestkysten av Skotland, og er inspirert av naturen der og ikkje minst av den keltiske spiritualiteten. Kenneth Steven budde fleire år i Norge, og han er omsetjar av norsk litteratur til engelsk. Her julediktet "Nativity" frå "Out of the Ordinary".

Nativity

When the miracle happened it was not

with bright light or fire -

but a farm door with the thick smell of sheep

and wind tugging at the shutters

There was no sign the world had changed for ever

or that God had taken place;

just a child crying softly in the corner,

and the door open, for those who came to find.

Den store poeten frå Orkenøyane George Mackay Brown  har fleire juledikt, her eit eg har markert i hans samla dikt.

Christmas

"Toll requiem", said sun to earth,

As the grass got thin,

The star-wheel went, all nails and thorns,

Over milk and kirk and inn.

The old sun died.The widowed earth

Tolled a black bell.

"Our King will return," said root to bone,

To the skeleton tree on the hill.

At midnight,an ox and an ass

Between lantern and star

Cried , Gloria.....Lux in tenebris....

In a wintered byre.

Den heilage Johannes av korset.

 I dag 14.desember feirar Kyrkja Johannes av korset ( 1542-91) skytshelgen for kontemplative, mystikere og poeter, for kontemplativt liv og mystisk teologi. Han sovna inn 14.desember 1591, berre 49 år gammal, etter eit meir intenst og dramatisk liv enn dei fleste ikkje bare Karmelittordenen men også ellers i hans tid. For oss i Karmelittordenen er han ved sida av Teresa av Avila den store inspirator og føredøme! Han er ikkje minst vår læremeister på den indre bønas veg, ingen enkel veg ofte meir prega av motstand og tørke enn av gode kjensler. Men som Johannes skriv og sitert av Anne Samuelse i boka “Kom skal vi løpe” som  nyleg kom ut er det kanskje desse tider av mørke og kjenslemessig tørke som er dei mest verdfulle i Guds auge.

“ Disse verk som utføres for Gud i tider med slit og åndelig tørke, er svært verdifulle i hans øyne, for derved erverver man i høy grad både dyder og gaver. Det som vinnes på denne måten, midt i vanskeligheter  og prøvelser er for det meste mer utsøkte, dyptgående og bestandige enn det som vinnes under åndelig nytelse og glede.Det er nettopp i tider med åndelig mørke,vanskeligheter og besvær at dyden slår rot, som Gud også sier til den hellige Paulus. Dyden fullendes i svakhet ( 2Kor 12,9) 

( Fra åndelig sang)

Foto fra katolsk.no

Pave Leo i Tyrkia og Libanon

 Pave Leo var nyleg på si første apostoliske utanlandsreise, frå 27.november til 2.desember vitja han Tyrkia og Libanon. Begge landa og spesielt Libanon har vore prega av religiøse og politiske motsetningar, og paven framheva naturleg nok  trongen for fred, einskap og dialog.Tyrkia var i oldtida eit av dei viktigaste kristne områda,i dag er det berre ein  ørliten minoritet att i det nesten reint muslimske landet.I Libanon derimot er ein stor del av folket, kanskje 30-40 prosent, tilhøyrande ulike kristne trussamfunn. Det sette naturleg nok sitt preg på korleis paven vart motteken, i Libanon var dette ein folkefest som appelerte til både kristne og muslimar.

I Tyrkia møtte han naturlegvis den vesle katolske minoriteten, men vktig var og det økumeniske aspektet med samtalar og gudsteneste med den ortodokse patriarken Bartolomeus og armenske kristne. Han møtte og president Erdogan, og muslimske leiarar, han vitja Atatürk monumentet og Den blå moske. Paven peika på tre “bruer” som må styrkast: einskap i Kyrkja,økumeniske band og interreligiøs dialog. Eit viktig element i vitjinga var markering av 1700 års jubileet for  konsilet i Nikea i 325, konsilet som formulerte den truvedkjenninga vi sluttar oss til i kvar søndagsmesse. I sin tale sa paven mellom anna:

“ I dag roper hele menneskeheten, som lider under vold og konflikter etter forsoning. Lengselen etter fullt fellesskap mellom alle som tror på Jesus Kristus går alltid hånd i hånd med søken etter søskenskap mellom alle mennesker. I den nikenske trosbekjennelsen bekjenner vi vår tro på “ en Gud,den allmektige Fader”.Det ville imidlertid ikke være mulig å påkalle Gud som vår Far dersom vi nektet å anerkjenne alle andre menn og kvinner som våre brødre og søstre, som er skapt i Guds bilde.”

Libanon har i flere tiår vært preget av, uro, krig, ulykker, økonomiske problem , motsetninger og vanstyre. Pavens motto for vitjinga var : “ Salige er de som skaper fred”, og han påpeika og det i sine taler til folket i Libanon.Han vart motteke av jublande folkemengder som såg fram til vitjinga som eit teikn på von og lys i eit problemfylt tilvære. Han feira messe for ei stor folkemengde, han vitja sjukehus og havna i Beirut der ein enorm eksplosjon tok livet av og såra mange for eit par år tilbake. Eit bilete på lagnaden til dette landet. Han hadde samtalar med leiarar og han vitja grava til Den heilage Sharbel Makhloufs. Paven minna libanesarane om å lovprisa og takka Gud. “ Libanon, stå opp igjen! Vær et rettferdighetens og søskenskapets hus! Vær et profetisk tegn på fred for hele Levanten!”

Foto: NTB/Reuters,Mohamed Azakir

Den salige Maria Felicia av Jesus i Det heilage Sakrament

 Latin-Amerika er det kontinentet som har fleste katolikkar, likevel har vi ikkje så mange helgenar med latinamerikansk bakgrunn. Men 19. oktober fekk vi to nye i det pave Leo heilagkåra nonna Maria Carmen Rendiles og legmannen Jose Gregorio Hernadez, begge frå Venezuela.

Paraguay  er eit land vi knapt har høyrt om, bortsett frå at landet hadde det lengste diktatoriske styret i Sør-Amerika i det general Alfredo Stroessner styrte landet med jernhand frå 1954 til 1989.Paraguay er eit katolsk land, men landet har frå før berre ein helgen, Roque Gonzalez de Santa Cruz ein prest som levde på 1600 talet. I 2018 vart Maria Guggiari  Echeverria saligkåra og er dermed i ferd med å bli landets nye og svært populære helgen. Ho var ei karmelittnonne med klosternavnet Maria Felicia de Jesus Sacramentado ocd. Ho levde frå 1925 til 1959, ein saligkåringsprosess vart opna i 1997, og ho vart erklært venerabilis i 2010. Minnedagen er dødsdagen 28. april, og ho er skytshelgen for Paraguays ungdom.

Maria Guggiari vart fødd i ein liten by i utkanten av landet som den eldste av sju barn. Familien flytta seinare til hovudstaden Ascension.Ho mottok sin første kommunion i 1937, noko ho seinare hugsa som ei sterk andelege oppleving. Då ho var seksten år slutta ho seg til rørsla Katolsk aksjon trass i at foreldrene var imot det. Ho forplikta seg til dagleg kommunion og omsorg for fattige og lidande. Som for dei fleste helgenar var den daglege deltakinga i Eukaristien kjelda til hennar engasjement. Ho utdanna seg til lærar, og undervsite på barneskolar i tillegg til sitt sterk engasjement for Kyrkja. Gjennom Katosk aksjon traff ho medisinstudenten Angel Saua Llanes, son av en muslimsk innvandrar frå Syria. Ho vart forelska i han, og familien hadde sett for seg eit ekteskap, noko det ikkje vart noko av då Angel hadde eit kall til presteteneste. Dette var svært lite populært både i hans og hennar familie.

Ho kom tilfeldig i kontakt med priorinna for karmelittklosteret i hovudstaden, og ho forstod at ho hadde eit kall til klosterlivet. Angel hadde då byrja i presteseminaret, noko som var medverkande til til dette valget. Ho trådde inn hos karmelittnonnen i februar 1955, dei første løftene avla  ho i 1956. Ho tok då klosternavnet Maria Felicia av Jesus i Det heilage  Sakrament. I 1959 vart ho smitta av hepatitt- levernbetennelse frå ei medsøster ho stelte. Ho døydde 28. april 1959 etter bare fire år i klosteret , men etterlet seg eit sterk inntrykk på alle som hadde møtt henne. Hennar siste ord var :"Jesus, eg elskar deg. Kva for kjært møte! Jomfru Maria."

23. juni 2018 var fotballstadion  Estadio General Pablo Rojas fylt med fleire titalls tusen truande då kardinal Angelo Amato erklærte henne som salig. Kunstnaren  Koki Ruiz hadde lagd ei altertavle av  Maria Guggiari som og hadde kjelenavnet Chiquitunga, til det nytta han 30.000 rosenkransar samla inn frå heile landet. Eit fint minnesmerke for alle i Paraguay som er glad i sin ny helgen!

                                    Foto: ACI prensa

Sommarfuglar

 Fargerike norske sommarfuglar. Frå Dag og Tid november.

1.Admiral – Vanessa Atalanta

Admiral-sommarfuglen skal ha fått sitt navn alt på 1600-talet. Kanskje var det dei raude banda og kvite flekkane som gav assosiasjonar til admiralens uniform. Admiralen overlever ikkje norsk vinter, og innvandrar difor frå Sør-Europa på forsommaren. Ein del av neste generasjon dreg motsett veg på hausten. Vandresommarfuglar er også kjent frå andre kontinent, nyleg skildra i animasjonsfilmen for barn  « Sommerfuglen Sigurd».

2.Blåvinge – Polyommatinae

Blåvinger er ein talrik familie med mange arter som er  utbreidd på alle kontinent. Det er små sommerfuglar, under 40mm, med vakker blå farge i ulike mønster. I Norge er det registrert 18 artar, ofte er det heilt små detaljar som skil dei. Bilete er sannsynlegvis ein idasblåvinge. Dei overvintrar i puppestadiet og dukkar opp tidleg på våren.

3. Dagpåfugløye – Aglais io

Dette er ein dagsommarfugl som er lett å kjenne igjen på dei karakteristiske og fargerike vengene. Dagpåfugløye er relativt stor, vanlegvis  50 -60 mm. Dei overvintrar som vaksne individ, og dukkar difor opp tidleg på våren. Det er ein relativt ny art i Norge, først registrert i 1899.

Lille søster håp

 Frå St. Ansgar nytt november 2025.

Kjærleiken er det som bind saman, men kan ikkje skiljast frå trua og håpet. Størst blant dei er kjærleiken skriv Paulus, men håpet er det som ser framover. Den franske diktaren Charles Peguy samanliknar  med tre søstre, to store – trua og kjærleiken  og ei lita søster – håpet. Kanskje ser vi knapt det vesle håpet i midten mellom dei to store, men «Det er hun den lille, som trekker alt. For troen ser bare det som er, men hun ser det som skal bli. Kjærligheten elsker bare det som er, men hun elsker det som skal bli.»                           Tru – Håp -Kjærleik blir slik grunnpilarar i livet.

 

Frei Gilson populær brasiliansk prest

 Gilson de Silva Pupo Azevedo betre kjent som Frei Gilson er ein ung brasiliansk karmelittprest som på kort tid har blitt svært populær i heimlandet takka vera sosiale media. Han vart fødd i Sao Paulo 17.desember 1986 og vaks opp med mor og bestemor. Då han var ni år byrja mora å gå til messe og engasjerte seg i Kyrkja. Unge Gilson tok ho med til katekismeundervisning  og bønnegruppe. Dette sådde eit frø i han som seinare førte han til karmelittordenen og prestekall. 7. desember 2013 vart han ordinert til katolsk prest. Han leiar menigheten Son do Monte ( Fjellets lyd) som spreier bodskapen via sosiale media. Her har Frei Gilson vist seg ikkje bare som prest med kraftfulle preiker men og som låtskrivar og artist. Med gitar og sangstemme når han millionar av følgarar spesielt dei unge, via WhatsApp, Youtube og Instagram. Hans rosenkrans andaktar seint på kvelden har blitt særleg populære med ein million følgarar.

Brasil er verdas største katolske land, men det er eit land med store sosiale problem  i form av fattigdom og kriminalitet. Noko vi såg nyleg då det vart utkjempa krigsliknande samanstøyt mellom politiet og gjengkriminelle. Politisk har landet vore splitta ikkje minst under høgrepopulisten Jair Bolsonaros presidentperiode. Sjølv om landet har flest katolske innbyggjarar i verda har katolisismen gått tilbake på bakgrunn av karismatiske protestantiske gruppers framgong. Dei har også for ein stor del støtta Bolsonaro politisk. Den katolske kyrkja har nok og gått i meir høgreorientert retning, og klart meir synleg enn venstresida. Men tilbakegongen ser no ut til å stoppa opp, kanskje takka vera prestar som Frei Gilson?  Han kjem ikkje med ein politisert bodskap, men formidlar den kristne bodskapen i ei form som når fram til dei mange unge som er grepe av ein katolsk - karismatisk fornying samstundes som dei knytter seg til det som er tradisjonell katolsk religiøsitet med sterkt fokus på eukaristien! Kanskje ikkje tilfeldig at det er ein karmelittprest som formidlar dette?

                                                Foto: Creative commons attribution 3.0 unported licence