fredag 31. mai 2024

Carlo Acutis ein ny helgen

 Eg har tidlegare skreve om Den salige Carlo Acutis ( 1991-2006), femtenåringen frå Milano som døydde av leukemi og vart saligkåra av pave Frans i oktober 2020.Det krevst to mirakel for å bli helgen, det første som førte fram til saligkåringa av Carlos var ein treåring frå Brasil med ein alvorleg medfødt tilstand i bukspyttkjertelen. 23.mai i år annonserte pave Frans at eit nytt mirakel er godkjent på forbøn av Den salige Carlos Acutis, ein 21 år gammal student frå Costa Rica vart hardt skadd i ei sykkelulukke.Trass i store og livstrugande hovudskadar har ho på mirakuløst vis kome seg ! Når heilagkåringa skal foregå er ikkje klart, men sannsynlegvis i oktober i år. Carlos er gravlagt i Assisi, han ligg i ei glasskiste kledd i joggebukse og treningssko som den første millenium- helgen. Grava har alt vorte eit pilegrimsmål, Carlos leiar stadig nye personar til tru på Kristus, og ikkje minst til eit sterkare medvit om Kristi nærver i eukaristien. Eukaristien var heilt frå tidleg barndom heilt sentral i Carlos liv, etter førstekommunion som sju åring gjekk han ikkje glipp av eit høve til å ta i mot Kristus i hostien, eller til å meditere framfor tabernakelet. Carlos var som mange unge oppteken av internett og data, ikkje bare som underhaldning, men og som eit middel til å spreia Evangeliet. Han laga ein database over eukaristiske mirakel som stadig eksisterar og som har hatt innverknad på mange  over heile verda.

Carlos Acutis var eit vanleg barn - ein vanleg ungdom, men likevel noko heilt utanom det vanlege. Eit barn så sterkt knytta til Jesus og med  så stor innverknad på alle rundt seg at det er eit mirakel i seg sjølv. Foreldrene var ikkje praktiserande katolikkar, men vart det under påverknad av Carlos. Eit anna døme er familiens aupair med hinduistisk bakgrunn, Carlos påverka både han og hans mor til å ta imot trua og bli døypt.Carlos var og eit sterkt eksempel for sine vener og klassekameratar både som ein som aldri var redd for å vitna om trua, men og som ein som alltid var klar til å visa omsorg for andre.

Når Carlos Acutis om kort tid  blir den første helgen fødd på 1990 talet er det eit sterkt vitnesbyrd ikkje minst for alle unge som kan identifisera seg med denne heilt uvanlege 15- åringen. Eg ser for meg at mange kjem til tru ved Carlos eksempel og forbønn. Ei tru næra av Kristi realpresens i Eukaristien, og Jomfru Marias omsorg, det som var sentrum i Carlos  Acutis korte liv.



torsdag 23. mai 2024

Edith Stein, vår neste kyrkjelærar?

 

Kyrkjelærar er ein ærestittel tildelt av paven til personar som har vist seg som særlig viktige vitner av katolsk tru og praksis.

Vi har 37 kyrkjelærarar, av desse er fire kvinner: Katarina av Siena, Hildegard av Bingen, Teresa av Avila og Thérèse av Lisieux.

Sannsynlegvis vil vi snart få ei femte kvinne utpeikt som kyrkjelærer, Edith Stein (1891 – 1942) -  karmelittnonne, martyr og helgen. Tre av fem vil då tilhøyra karmelittordenen.

Edith Stein med klosternavnet Teresa Benedicta av Korset ocd vart helgenkåra  av pave Johannes Paul i 1998 og same år utnevnt til skytshelgen for Europa. Det har nok over lengre tid pågått ein prosess for å utnevna henne også til kyrkjelærar - doctor ecclesiae, og nyleg var ein delegasjon frå karmelittordenen i Vatikanet og ba spesielt om dette.

Edith Stein er på mange måtar ein unik person i 1900-talets turbulente historie. Fødd i ein jødisk familie med eit uvanleg skarpt intellekt tok ho etter kvart avstand frå religion og erklærte seg som ateist. Ho gjorde akademisk karriere som elev av fenomenologen Edmund Husserl, doktorgraden handla om empati omgrepet.Fleire i hennar omgangskrets konverterte til kristendomen, og etter å ha lese Teresa av Avilas sjølvbiografi innsåg ho at dette var sanninga. 31 år gammal vart ho døypt og vart ein del av det katolske fellesskapet til stor sorg for mora.Sjølv oppfatta ho det ikkje som eit svik mot sin jødiske identitet, tvert imot opplevde ho at ho med dette valet gav henne ein djupare solidaritet med det jødiske folket. Sjølv om ho ikkje lenger var ein del av det fenomenologiske miljøet i akademia, arbeidde ho vidare med filosofien, ikkje minst skolastikken og Thomas Aquinas, ho omsette store delar av hans verk til tysk. Eit klosterkall vaks fram i Edith, og i 1933 gjekk ho inn i karmelittklosteret i Köln - Lindenthal. Året etter vart ho ikledd og i 1938 avla ho sine evige løfter.På denne tida vart det meir og meir utrygt å vera jøde i Tyskland, 9.november fekk vi det som seinare er kalla « Krystallnatta», på slutten av året vart det difor avgjort at Edith skulle overførast til karmelittklosteret i Echt i Nederland. I ettertid veit vi at heller ikkje her var det trygt, i august 1942 vart Edith og søstera Rosa arrestert av Gestapo og sendt til Auschwitz. Sannsynlegvis gjekk dei rett i martyriet 9.august.

I ettertid har det blitt aukande interesse for Edith Stein, naturleg nok som helgen, forbedar og inspirator, men og som filosof. Ho var svært produktiv og hennar skrifter utgjer over 20 band. Det blir stadig skreve artiklar og avhandlingar om hennar verk, og arrangert kongressar og forskningsseminar. Vi ser fram til at ho som den femte  kvinnar blir utnevnt til kyrkjelærar!


« All lovprisning av Gud skjer ved, med og i Kristus. Ved ham, fordi bare ved Kristus har menneskeheten tilgang til Faderen - og fordi Kristi gudmenneskelige vesen og hans gjenløsningsverk er den mest fullkomne forherligelse av Faderen. Med ham, fordi hver ekte bønn både er en frukt av og befester foreningen med Kristus- og fordi all lovprisning av Sønnen samtidig er en lovprisning av Faderen og omvendt.I ham, fordi  den bedende Kirke er Kristus selv, hver enkelt som ber er lem på hans mystiske legeme - og fordi Faderen er i Sønnen, og Sønnen er Faderens avglans som synliggjør Hans herlighet. Den dobbelte betydningen er ved, med og i gir et klart uttrykk for Gud- menneskets formidlerrolle.

Kirkens bønn er den alltid levende Kristi bønn.Dens urbilde er Kristi bønn under hans menneskelige liv.»

( frå artikkelen Kirkens bønn 1936)

onsdag 1. mai 2024

Den heilage Josef handverkaren

 1.mai er innleiing til vårmånaden som er ein Maria- månad. Men i dag er og minnedag for Josef som Maria var trulova  med og som gjennom livet trufast stod ved og verna den vesle familien. Det er lite vi veit om Josef utover det som står heilt kort i evangelia, det er ikkje attgjeve noko han skal ha sagt. Men det kjem fram at Josef var ein from og rettskaffen mann. Minnedagen for Josef vart først markert i karmelittordenen i Italia og Frankrike og var då lagt til hausten. Pave Pius IX erklært i 1870 at Josef var « Universalkirkens beskytter». I 1955 gjorde pave Pius XII 1.mai til ein minnedag for Josef handverkaren. Det var nok meint som ei motvekt mot den sosialistiske markeringa av dagen.

Dagens messe i St.Ansgar var særskilt minneverdig i det ein heil familie vart teke opp i Kyrkjas fulle fellesskap. Randi og Andreas Ommundsen med barna Johan, Signe og den minste Marta som alt er døypt katolsk. Det vart ein nådefull og vakker sermoni!

Vietnamesisk messe byrja med prosesjon i gatene  med markering av både Josef og Maria. Bileta under er frå denne prosesjonen.

Eit dikt om Josef tømmermannen inspirert av Georges de la Tours måleri.

Dagslyset kverv men

du er enno ikkje ferdig

tilmålte bord ligg klar

alt skal skøytast saman

Oppdragsmannen ventar

men ikkje i tolmod.

Du ropar på guten og han kjem:

«Hineni - her er eg!»

Det blafrande lyset 

i stødige barnehender.

Du bøyer deg

over det krossforma bordet,

grovt trevirke

der naglene eingong skal

skyvast på plass,

og du minnest engelens ord:

« Ver ikkje redd for å ta henne

heim til deg, Josef!»

Draum eller røyndom,

aldri nølande du lydige.