Magnifikat

I dag 31. mai feirar vi Jomfru Marias vitjing hos slektningen Elisabeth som var gravid med døyparen Johannes. Marias var der i tre månadar i følge Lukas, nokså sikkert til etter Johannes vart fødd.
Dagen vart tidlegare feira 2, juli men vart i 1969 lagt til 31. mai slik at Maria månaden mai også fekk sin Maria-fest.

Bodskapen til Maria 
26 Men då Elisabet var i sjette månaden, vart engelen Gabriel send frå Gud til ein by i Galilea som heitte Nasaret, 27 til ei jomfru som var lova bort til Josef, ein mann av Davids ætt. Namnet hennar var Maria. 28 Engelen kom inn til henne og sa: «Ver helsa, du som har fått nåde! Herren er med deg!» 29 Ved desse orda vart ho forskrekka og undrast på kva denne helsinga skulle tyda. 30 Men engelen sa til henne:
          «Ver ikkje redd, Maria! For du har funne nåde hos Gud.
          
    31 Høyr! Du skal bli med barn og få ein son,
          og du skal gje han namnet Jesus.
          
    32 Han skal vera stor og kallast Son til Den høgste.
          Herren Gud skal gje han kongsstolen til David, far hans.
          
    33 Han skal vera konge over Jakobs hus til evig tid,
          og det skal ikkje vera ende på kongedømet hans.»34 Maria sa til engelen: «Korleis skal dette gå til når eg ikkje har vore saman med nokon mann?» 35 Engelen svara:
          «Den heilage ande skal koma over deg,
          og krafta frå Den høgste skal skyggja over deg.
          Difor skal òg barnet som blir fødd,
          vera heilagt og kallast Guds Son.36 Og høyr: Elisabet, slektningen din, ventar ein son, ho òg, på sine gamle dagar. Ho som dei sa ikkje kunne få born, er alt i sjette månaden. 37 For ingen ting er umogleg for Gud.» 38 Då sa Maria: «Sjå, eg er Herrens tenestekvinne. Lat det gå meg som du har sagt.» Så forlét engelen henne. 
Maria og Elisabet 
39 Nokre dagar etter drog Maria av stad og skunda seg opp i fjellbygdene, til den byen i Juda 40 der Sakarja budde. Der gjekk ho inn til Elisabet og helsa på henne.41 Då Elisabet høyrde helsinga frå Maria, sparka barnet i magen hennar. Ho vart fylt av Den heilage ande 42 og ropa høgt: «Velsigna er du mellom kvinner, og velsigna er frukta i ditt morsliv. 43 Korleis kunne det henda meg at mor til Herren min kjem til meg? 44 For då lyden av helsinga di nådde øyret mitt, sparka barnet i magen min av fryd. 45 Ja, sæl er ho som trudde, for det Herren har sagt til henne, skal oppfyllast.»46 Då sa Maria: 

Marias lovsong 

          «Mi sjel høglovar Herren,
          
    47 og mi ånd frydar seg i Gud, min frelsar.
          
    48 For han har sett til si tenestekvinne i hennar fattigdom.
          Og sjå, frå no av skal alle slekter prisa meg sæl,
          
    49 for store ting har han gjort mot meg,
          han, den mektige; heilagt er hans namn.
          
    50 Frå slekt til slekt varer hans miskunn
          over dei som ottast han.
          
    51 Han gjorde storverk med sin sterke arm;
          han spreidde dei som bar hovmodstankar i hjartet.
          
    52 Han støytte stormenn ned frå trona
          og lyfte opp dei låge.
          
    53 Han metta dei svoltne med gode gåver,
          men sende dei rike tomhendte frå seg.
          
    54 Han tok seg av Israel, sin tenar,
          og kom i hug si miskunn
          
    55 slik han lova våre fedrar,
          Abraham og hans ætt, til evig tid.»
        56 Maria vart verande hos Elisabet i om lag tre månader; så reiste ho heim att. 


Marias lovsong Magnifikat ber vi kvar kveld i Vesper. Mange har tonesatt denne teksten ikkje minst J.S. Bach sin versjon vert ofte framført:

https://www.youtube.com/watch?v=QQAWqqaUTHE

Marias gjesting hos Elisabeth inngår som del to i den gledefylte rosenkransen.

Martyrar frå Mexico

I dag feirar vi minne om 25 heilage martyrar frå Mexico som vart saligkåra i 1992 og heilagkåra av pave Johannes Paul II i 21. mai 2000.
Kristne vert forfølgde og drept i mange land også i dag, ein kan berre nemna Irak, Syria, Nord-Korea, Saudi Arabia, Egypt. Men kristne har og vorte forfølgde i det ein reknar som katolske land. Spania under borgarkrigen er eit døme, mindre kjent er dei omfattande forfølgingane i Mexico på byrjinga av 1900 talet. Kanskje enkelte har lest Graham Greenes store roman "The power and the glory" som omhandlar desse brutale hendingane.

Etter ein revolusjon i 1910 fekk Mexico eit brutalt regime som såg Den katolske kyrkja som ein av sine hovudmotstandarar. Ei ny grunnlov vart vedteke i 1917 som sterkt innskrenka Kyrkjas rettar. Enno strengare lover vart innførte i 1926. Dette førte til folkeleg motsand som samla seg i rørsla Cristeros. Dels var dette væpna mostand, men dei fleste prestar forsvarte trua med fredelege middel.
Kristi kongefest var innført av pave Pius XI i 1925 og slagordet for Cristeros var " Vivo Cristo Rey" -
"Leve Kristus Kongen" eller  "Lenge leve Kristus KOngen og Jomfrua av Guadalupe".

Det er ukjent kor mange som vart martyrar under desse forfølgjingane men i dag minnest vi 25 av dei, "Den heilage Kristoffer Magallanes og hans 24 ledsagere." Det dreier seg om 22 prestar og tre legmenn som vart drept mellom 1915 og 1937.
Vi minnest desse 25 og ber om deira forbønn for dei truande som vert forfølgde også i vår tid.

                                             Vår Frue av Guadalupe som er Mexicos skytshelgen 

Stillheten

«Helig tystnad»

Den brasilianske teologen Basil Nortz orc  reflekterar over stillheten (tystnaden) i boka «Holy Silence» og refererar der til Marie-Aimée av Jesus ( 1839-74), karmelitt og mystiker. Ho ser  stillheten som ein abolutt forutsetning for eit indre liv, stillhet ikkje bare som fråver av tale men noko som omfattar alle aspekt ved livet. Ho talar om stillhetens tolv former eller nivå. Her eit lite utdrag frå Basil Nortz i svensk omsetjing:
« Det är bara i tystnad och bön som nådens övernaturliga liv utvecklas i oss. En själ som har  förlorat kärleken til tystnaden har förlorat kärleken til sin eviga bestämmelse. Helig tystnad är den enda bro på hvilken vi kan gå över för att träda i en närmare förening med Gud. Alla som vil göra framsteg i helighet bör öva sig i dessa tolv former av tystnad:

1. Talets tystnad. Att tala lite med de skapade varelserna och mycket med Gud.

2. Kroppens tystnad. Att iaktta tystnad i vårt sätt att röra oss hjälper själen att leva i inre samling.

3. Sinnenas tystnad. Att vaka över själens portar.

4. Fantasins tystnad. Tystnad i den oreglerade inbillingen.

5. Minnets tystnad. Att leva i nuet.

6. Den indre samtalets tystnad. Att vända vårt inre samtal til Gud som bor inom oss.

7. Hjärtats tystnad. Att stilla missriktad nitälskan, överdriven och dåligt humör.

8. Egenkärlekens tystnad. En välornad kärlek til sig själv som utesluter egenrättfärdigande.

9. Förstandets tystnad. Att avstå från sina egan ideer som kommer av nyfikenhet och självhävdelse

10. Omdömets tystnad.Att avhålla sig från hårda omdömen om andra och envishet.

11.Viljans tystnad. Att tysta med hjärtats oro genom förtröstan på Guds kärleksfulla försyn.

12. Föreningens tystnad. Förening med Gud, vila i honom.

Från början mäste det klargöras att tystnad inte är vårt mål, utan ett medel för att uppnå en kärleksfull, innerlig förening med en personlig Gud som har skapat, återlöst och helgar oss. Tystnaden  är för lyssnandets skull eller en mottakelighet för kommunikation. Konsten att lyssn behöver utvecklas tilsammans med övandet av tystnad. Marias tystnad var en nödvändig förutsättning för att välkomna Ordet. På liknande sätt måste vi efterlikna Guds Moders meditativa tystnad. Johannes av Korset bekräfter dette princip när han säger: « Ett ord har Fadern talat och det var hans Son, och det uttalar han alltjämt i evig tystnad och det är i tystnad som det måste höras av själen.»

Tre favorittar - kvinnelege komponistar

Tre favorittar - publisert i vekeavisa Dag og Tid.

1.Hildegard av Bingen  (1098 -1179)

 Dei færraste kan namngje kvinnelege komponistar,og det avspeglar nok at dette har vore eit av dei mest mannsdominerte fagfelt. Men det finst unntak, ein av dei eldste er Hildegard av Bingen , abbedisse, visjonær mystikar, etterkvart kyrkjelærar. Ho hadde eit vidt interessefelt som strekte seg frå naturvitskap og medisin til musikk. 77 hymnar og ei rekkje mindre verk er kjent,mange er gjevne ut i moderne innspelingar.

2. Barbara Strozzi ( 1619 – 1677)

Ho er noko så sjeldan som ein kvinneleg barokkkomponist, ei tid der kvinnas stilling iallfall ikkje var sterkare enn i Mellomalderen. Ho hadde mange odds mot seg, fødd utanfor ekteskap og sjølv einsleg mor,men fekk stort ry i si samtid. Ho var fødd i musikkbyen Venezia, og profilerte seg både som komponist, tekstforfattar og songar. 125 enkeltverk er kjent, det meste vokalmusikk i form av madrigalar, arier og kantater.

3. Roxanna Panufnik (1968 - )

Sjølv om komposisjon framleis er ein mannsdominert arena,har det dukka opp ei rekkje dyktige kvinnelege samtidskomponistar. Skal eit dra fram eit døme på det er Roxanna Panufnik eit naturleg val. Ho vart fødd i London av polske foreldre, og har utvikla seg til ein av dei meste allsidige og produktive i britisk musikkliv. Ho har skapt opera- og ballettmusikk, vokalverk,og kammermusikk, men framfor alt sakral musikk. Hennar mest kjende verk er Westminster Mass, komponert 

som 29 åring !