Kan sorg best uttrykkast i kunsten og då spesielt i musikken ?
Musikken som speglar dei kjenslene og det saknet vi ikkje finn ord for.
I desember 1882 dreg den 71 årige komponisten Franz Liszt (1811-1886) til Venezia for å vitja dattera Cosima og svigersonen Richard Wagner som held til i Palazzo Vendramin ved Canal Grande. Under dette opphaldet skriv han eit pianostykke som seinare fekk tittelen ” La lugubre gondole”, det vart omskreve fleire gonger før den endelege versjonen frå 1885. Liszt ser utover Canal Grande der gondolar med gravfølge glir forbi, det fascinerar og inspirerar han. Men det vekkjer og andre kjensler, svigersonen er ikkje frisk og Liszt ser for seg at snart skal hans lik og førast med gondol nedover kanalen.
Det ligger nærare i tid enn han kan førestilla seg, Wagner døyr 13. februar året etter og han blir ført med gondol til St. Lucia jernbanestasjon før den siste reisa heim til Bayreuth. ”La lugubre gondole” blir sånn sett Liszt sin sørgemusikk over venen og svigersonen Richard Wagner.
Det er eit melankolsk stykke med tunge akkordar, den svenske poeten Tomas Tranströmer skriv lett humoristisk om dette:
”Liszt har skrivit ner några ackord som är så tunga att de borde skickas
til mineralogiska institutionen i Padua för analys.”
Tomas Tranströmer som kanskje er sveriges viktigaste nolevande poet har blitt inspirert av Liszt sin musikk, diktsamlinga hans frå 1996 har karakteristisk nok tittelen ” Sorgegondolen”.
Diktet ”Sorgegondol nr.2” som henspeglar på den siste versjonen av musikkstykket har eit vidt perspektiv , det vekslar mellom Liszt og Wagners Venezia i 1882 og forfatterens samtid. Det er eit langt dikt som blir innleia slik:
” Två gubbar, svärfar och svärson, Liszt och Wagner, bor vid Canal Grande
Tilsammans med den rastlösa kvinnan som er gift med kung Midas
han som förvandlar allting han rör vid til Wagner.
Havets gröna köld tränger upp genom golven i palatset.
Wagner är märkt , den kända kasperprofilen är tröttare än förr
ansiktet en vit flagg.
Gondolen är lastad med deras liv, två turer och retur och en enkel.”
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar